De ontkenning van de dood

blog reyke zwartjes

Een jaar of drie geleden. Ik loop met mijn dochter een boekhandel in en zij wijst me vol vuur op een boek dat ‘je echt moet lezen mam’. Een oranjerood fluoriserend boek met de titel ‘de edele kunst van not giving a fuck’ staart mij aan. Mijn eerste reactie is, neeeee, dat ga ik zeker niet lezen. Het is te schreeuwerig en de titel geeft mij direct het gevoel dat ik overal schijt aan moet hebben en dat het dan goed met mij komt. Dat gaat mij hoe dan ook niet lukken, schijt hebben aan ... was dat maar waar! En het woord fuck is nou ook niet direct iets waar ik op aansla. Dus met wat vage uitvluchten weet ik de aanschaf van dit boek af te wenden.

Enige tijd later ben ik bij mijn zoon. Tot mijn verbazing ontwaar ik op een tafel de mij inmiddels bekende fluoriserende kleur van het boek van Mark Manson. Huh ... hoe dan? Dus ik ben benieuwd en vervolgens houdt mijn zoon precies hetzelfde vurige pleidooi over het schrijven van deze populaire blogger, auteur en entrepeneur.

Allebei mijn kinderen blijken zijn boek tot ‘lijfboek’ gebombardeerd te hebben. Overigens volslagen onafhankelijk van elkaar, wat nog opmerkelijker is. Uiteraard neem ik me voor om het boek toch maar te kopen, want tja, ik moet hier over mee kunnen praten. Vervolgens vergeet ik het boek ook daadwerkelijk aan te schaffen.

Begin dit jaar heb ik met mijn man een prachtige rondreis door Nieuw Zeeland gemaakt. Onze zoon is een maand meegetrokken. En jawel, ook al ben je spaarzaam met de hoeveelheid bagage die je meeneemt, hij had zijn lijfboek bij zich. Bij zijn vertrek terug naar Nederland zag ik mijn kans schoon en vroeg: ‘mag ik jouw boek lenen in die tussentijd’? Nee mam, dat gaat niet, ik wil hem graag bij mij houden’. Ohhh dacht ik nog, het is dus blijkbaar zo belangrijk!

Afgelopen zomer vertrok mijn dochter naar Frankrijk en jawel ik zag alweer het boek liggen bij haar thuis. ‘Lieverd’ vroeg ik, ‘mag ik je boek lenen’? ‘Uhhh, nee sorry mam, ik ga hem meenemen’.

Het moet toch niet gekker worden dacht ik nog ...

Thuisgekomen heb ik direct het boek besteld. Ik wilde nu wel eens precies weten waar dit belangrijke manuscript over ging en waar mijn beide kinderen zo veel steun aan ontleenden.

De ondertitel luidt ‘de tegendraadse aanpak voor een goed leven’. Het blijkt geschreven voor de millennial generatie en het herbergt oude wijsheden verpakt in aansprekelijke millennial taal. Manson beschrijft vijf, naar zijn zeggen, ongemakkelijke waarden die voor hemzelf van levensbelang zijn:


  • Verantwoordelijkheid nemen voor alles wat zich in je leven voordoet, ongeacht wiens fout het is;
  • Het besef van je eigen onwetendheid en het koesteren van constante twijfel over je eigen overtuigingen;
  • De bereidheid je eigen fouten en tekortkomingen te ontdekken;
  • In staat zijn zowel nee te zeggen als te horen;
  • Je eigen dood onder ogen zien.

Aha, mijn kinderen hebben deze vijf waarden dus als uitgangspunt genomen! Dat stemt mij vreugdevol en trots. Want hoewel zij in de beeldvorming tot de onrustige generatie Y behoren waar een dagelijkse coffee-to go de norm is geworden, zijn het ook mijn jong volwassen nazaten die proberen een zo betekenisvol leven te lijden. Wat toegankelijke wijsheid voor onderweg is daarbij een groot geschenk.

Het laatste hoofdstuk van het oranjerode boek trof mij het meeste. Manson beschrijft ons aangeboren verlangen om nooit ‘echt’ dood te gaan. Met allerlei zelfbedachte onsterfelijkheidsprojecten denken wij de dood af te kunnen troeven. En juist dit gegeven, de ontkenning van de dood, zorgt ervoor dat het leven niet in al zijn uitbundigheid wordt geleefd. De dood is namelijk het enige in het leven waar je zeker van kunt zijn. Zonder de altijd aanwezige starende blik van de dood te erkennen, zal alles wat oppervlakkig is, belangrijk lijken en alles wat belangrijk is, oppervlakkig lijken (citaat Mark Manson).

Wat ben ik blij dat mijn kinderen dit gegeven omarmen!

Blog | 3 oktober 2019
Reageren kan via mail: info@reykezwartjes.com
reyke zwartjes

Reyke Zwartjes

In mijn begeleiding werk ik met de vragen en dilemma’s die leven binnen het persoonlijke, het relationele en het werk gerelateerde domein. Daarin ga ik uit van een wens naar individuele ontwikkeling en groei van bewustzijn. In mijn blogs schrijf ik met veel plezier over uit het leven gegrepen gebeurtenissen die ik met lichtheid en humor koppel aan grotere levensthema’s.