Met het mes op tafel

blog reyke zwartjes

Nog niet zo lang geleden heb ik een blok gewijd aan het thema gijzelen. Het was een groep leidinggevenden die ik meenam in de wereld van je gegijzeld voelen en zelf iemand gijzelen. Van gegijzelde en gijzelnemer. En dit is precies wat we nu op het grote wereldtoneel te zien krijgen. Een diep menselijk principe, van altijd en overal, in het klein en in het groot. Je wil tot elke prijs je zin krijgen, en als dat niet lukt zet je zwaarder geschut in. Je trekt je mes om het zo, onder dreiging van gedeeltelijke of gehele vernietiging, voor elkaar te krijgen. Gewoon in je huidige bestaan wat je nu leeft, weliswaar op kleine schaal maar minstens zo effectief.

George Kohlrieser, hoogleraar leiderschap en voormalig succesvol gijzelaarsonderhandelaar zegt hierover: ‘In feite doen situaties die het potentieel hebben je te laten gijzelen of zelf te gijzelen zich dagelijks voor, zowel op het professionele als op het persoonlijke vlak’.

Het blok gaf ik toen Poetin Oekraïne nog net niet was binnengevallen. Het was het moment waarop hij suggereerde dat zijn tanks teruggetrokken werden. Ze reden echter de kant van een soeverein land op i.p.v. terug naar Rusland. En ineens kwam het mes op tafel in de gedaante van een kernwapen. Aan een bijna lachwekkend lange tafel gaf Poetin daags na zijn inval opdracht de paraatheid van zijn kernwapenarsenaal te verhogen. De wereld hield de adem in en ik niet minder. We werden gegijzeld, ik voelde me gegijzeld. Zo even tussen neus en lippen door.

En hoe zit dat eigenlijk bij mij, tussen neus en lippen een gijzeling op touw zetten of mezelf laten gijzelen? Bijvoorbeeld door mijn man onder druk te zetten dat hij net zo bang moet zijn als ik in deze situatie met Oekraïne. Waardoor hij zich onvrij kan gaan voelen over zijn eigen beleving rondom de situatie. Of door toch in te gaan op een appèl voor het begeleiden van een bijeenkomst zonder werkelijk te overwegen ‘nee’ te zeggen. Waardoor ik het risico loop mezelf te gijzelen in iets wat niet klopt om te doen. Of je nu gegijzelde bent of de gijzelnemer, de verbinding verbreekt. Met jezelf of met de ander.

Kohlrieser formuleert dit principe mooi: ‘aan de basis van elk conflict liggen verbroken verbindingen en een onvermogen om met verlies om te gaan’.


Bij een gijzeling is het zaak de verbinding met jezelf en met de ander te herstellen. Je verlies te nemen, ook als daardoor je trots een dreun krijgt, is the way to go. Pas als je gelooft dat dit de enige weg is, pas dan is bevrijding mogelijk.

Ik wil hierin vurig blijven geloven als een natuurlijk vermogen van ons mens-zijn, voor de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen!

Blog | 26 april 2022
Reageren kan via mail: info@reykezwartjes.com
reyke zwartjes

Reyke Zwartjes

In mijn begeleiding werk ik met de vragen en dilemma’s die leven binnen het persoonlijke, het relationele en het werk gerelateerde domein. Daarin ga ik uit van een wens naar individuele ontwikkeling en groei van bewustzijn. In mijn blogs schrijf ik met veel plezier over uit het leven gegrepen gebeurtenissen die ik met lichtheid en humor koppel aan grotere levensthema’s.